Başlıca Üst solunum yolu enfeksiyonları; Grip, Nezle ve 2019 dan itibaren hayatımıza giren Covid-19 üst solunum yolunda yaygın olarak görülen hastalıklardır ve belirtilerden bazıları şu şekildedir
Öksürük, Burun akıntısı, Boğaz ağrısı, Burun tıkanıklığı, Baş ağrısı, Yüksek ateş,
Sık hapşırma, Halsizlik, Kas eklem ağrısı, Tat ve koku hissi kaybı.
Üst solunum yolu enfeksiyonunda semptomlar genellikle hastalığa sebep olan etkene maruz kaldıktan sonraki üç gün içinde başlar ve genellikle 7-10 gün arasında sürer. Ancak öksürük bazen solunum yolu duvarında oluşan hasardan dolayı 1 aya kadar devam edebilmektedir.
Solunum Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
Virüsler üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan faktörlerin başında gelmektedir. Bazı durumlarda bakteriler de üst solunum yolu enfeksiyonun oluşmasına neden olabilir. Kış aylarında kapalı alanlarda geçirilen sürenin fazla olması, kapalı alanların yeterince havalandırılmaması ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin soğuk havalara maruz kalması gibi nedenlerle hastalık her yıl küçük çaplı da olsa endemik salgınlara sebep olabilmektedir.
Solunum Yolu Enfeksiyonu İçin Kimler Risk Altındadır?
Üst solunum yolu enfeksiyonu aerosol damlacıkları ve doğrudan el ele temas yoluyla kişiden kişiye bulaşma gösterebilir. Hasta birinin ağzını ve burnunu kapatmadan hapşırması veya öksürmesi ile virüs içeren damlacıkların havaya püskürtülmesi, hastaneler, kurumlar, okullar ve gündüz bakımevleri gibi kapalı bir alanda veya kalabalık ortamlarda, Astım veya Alerjik Rinit gibi hastalıkların varlığında, bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda, sigara içenlerde ve kortikosteroid ilaç kullananlarda üst ve alt solunum yolu enfeksiyonu gelişme olasılığı daha fazladır.
Akut Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?
Üst solunum yolu enfeksiyonunda doktor tarafından tıbbi geçmiş öyküsü alınarak ve fizik muayene yapılarak hastalık için teşhis konulabilir. Bazen ileri tetkikler gerekebilir. Bazı ipuçlarını bilmek hastalığın teşhisini kolaylaştırabilir. Burun akıntısı ve hapşırma varlığında viral enfeksiyon veya Allerji düşünülebilir ancak ateş varlığı enfeksiyon göstergesidir, Antibiyotik gerekmez. Ateş, koyu katı kıvamlı burun akıntısı ve balgam bakteriyel enfeksiyon göstergesi olup hekiminiz antibiyotik reçete edebilir. Yaygın kas ağrısı, iştahsızlık, halsizlik, tat koku hissi kaybı, öksürük Covid 19 göstergelerindendir. Covid 19 da şu an için uygulanan spesifik veya rutin tedavi olmayıp hafif vakalarda semptomatik tedavi verilmektedir. Ancak nefes darlığı ve öksürüğü olan hastaların mutlaka hekime başvurması gerekir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Üst solunum yolu enfeksiyonu tedavisinde temel amaç hastalığın oluşturduğu semptomların ortadan kaldırılmasıdır. Semptomların ortadan kaldırılması için doktor tarafından öksürük kesiciler önerilebilir. Buna ek olarak üst solunum yolu enfeksiyonun tedavisinde nazal dekonjestanlar kullanılabilir. Kullanılan nazal dekonjestanlar öksürük ve tıkanıklık gibi semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. Semptomların giderilmesine yardımcı olmak için antihistaminiklerle kombinasyon halinde de nazal dekonjestan uygulaması kullanılabilir. Ayrıca buhar inhalasyonu ve tuzlu su ile gargara üst solunum yolu enfeksiyonun tedavisinde oldukça önemlidir. Bunların yanı sıra parasetamol gibi ilaçlar ateş ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olarak üst solunum yolu enfeksiyonu tedavisine destek olur. Ancak bakterilerle oluşan enfeksiyonlarda antibiyotik kullanılması gerekir, yüzde 85 i virüslere bağlı olan Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarında antibiyotikler yarar sağlamaz.
Geçmeyen Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
Üst solunum yolu enfeksiyonlarının geçmemesi, bakteriyel bir enfeksiyonun neden olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Viral enfeksiyonlar genellikle kendi başlarına iyileşirken, bakteriyel enfeksiyonlar antibiyotik tedavisi gerektirebilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde enfeksiyonlar daha uzun sürebilir. Bazen solunum yolu enfeksiyonu geçtiği halde öksürük kalabiliyor bunun bir sebebi de enfeksiyon sonrası solunum yollarında oluşan hassasiyettir. İki haftadan uzun süren öksürüklerde mutlaka bir hekime görünmek gerekir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nasıl Geçer?
Üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle kendiliğinden geçer ve tedaviye ihtiyaç duymazlar. Ancak semptomları hafifletmek için dinlenmek, bol sıvı tüketmek, nemli hava solunumu kolaylaştırmak ve semptomlara yönelik reçetesiz ilaçları kullanmak yardımcı olabilir. İlaç kullanımı veya tedavi için doktora başvurmak gerekebilir, özellikle belirtiler ciddi veya uzun süre devam ediyorsa.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
Üst solunum yolu enfeksiyonu alınabilecek bazı önlemler ile önlenebilir hastalıktır. Üst solunum yolu enfeksiyonunun oluşmasını önlemek için alınabilecek önlemlerden bazıları şu şekildedir:
Sabun ve su ile sık sık el yıkamak
Hasta Olan İnsanlarla Yakın Temasta Bulunmaktan Kaçınmak: Üst solunum yolu olan bireylerin dokunabileceği kumanda, telefon ve kapı kolları gibi nesnelere dokunmamak ve hasta olan bireyin temas etmesi durumunda dezenfekte ederek kullanmak, kapalı ortamlarda maske takmak üst solunum yolu enfeksiyonu bulaşma riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Bağışıklık Sisteminin Güçlü Tutulması: Bağışıklık sistemi hastalıkların oluşmasının önlenmesinde veya var olan hastalıkların tedavisinde oldukça önemli bir etkendir. Bağışıklık sisteminin güçlü tutulması üst solunum yolu enfeksiyonunun oluşma riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
HANGİ BÖLÜM BAKAR?
Üst solunum yolu enfeksiyonlarını değerlendiren ve tedavi eden birinci basamak sağlık profesyoneli, genellikle Aile Hekimi dir. Eğer enfeksiyon daha ciddi bir şekilde seyrediyorsa veya uzmanlık gerektiriyorsa, bir Kulak Burun Boğaz, Dahiliye veya Göğüs Hastalıkları Uzmanı da dahil edilebilir.
