ABD seçim sonuçlarının dünyaya etkisi, Ukrayna-Rusya savaşı ve Orta Doğu'daki güç dengelerinin değişimi üzerine analiz.
Ukrayna Rusya savaşı ABD seçim sonuçları sonrası Biden tarafından dünya topyekün savaş alanına girmesi yönünde adımlar atılmasıyla beraber dünyanın 16 noktasında savaşların şiddetinin artmasına yönelik hamlelerini görmekteyiz.
Trump ile ABD yeni döneme geçiş hazırlıklarına hazırlanırken Avrupa ise
Ukrayna savaşının bütün coğrafyasına yayılma riskini görmektedir. Ukrayna
sonrası gelişmelere baktığımızda sıranın Avrupa ile Rusya’yı ve Almanya’ya
doğru gelmekte olduğunu görmekteyiz.
İngiltere’nin Kara Avrupası ile beraber Ukrayna savaşında ABD’nin önünde
karar merkezi konumunda olması yeni dönemde merkezler dünyasında
enerjiden finansa kadar birçok dünya yönetim merkezlerini bünyesinde
barındıran İ ngiltere’nin yönetimsel merkezleri kayıp etmek
istememesindendir.
Orta Doğu’da hakimiyet alanlarını ABD yönetimine kaptıran Fransa ve
İngiltere Afrika’dan Asya’ya kadar birçok coğrafi bölgede yeni yükselen
güçlerle karşı karşıyadırlar.
Orta Doğu’da gelişmelerin hızlı ve çabuk karar verenlerin mücadele içinde
olduğu yeni dönemde enerjiden,teolojik yapıya kadar bir çok alanda coğrafi
hakimiyeti olan ülkelerin kayıp etme noktasına geldikleri görülmektedir.
Orta Doğu’da bugün yaşanan olayların temelinde yapay ve cetvelle bölünmüş
haritalar ile kurulmuş devletler ve yapay ülke yönetimlerinden
kaynaklanmaktadır.
Arap Baharı ile Orta Doğu’da yönetimlerde değişim isteyenlerin Orta Doğu’da
baharı değil kışı getirdikleri gözününe alındığında gelişmelerin son kararını
halkların vereceği yeni dönemin başladığı görülmektedir.
İsrail’in ABD ile beraber Orta Doğu’yu dizayn ve yönetme parçalama yeni
devletler kurma planlarının karşısında mücadele eden ülkelerin ve yapıların
birlik olma bilincine erişmeye başladıkları görülmektedir.
ABD seçimleri ile kayıp eden Biden yönetimi Orta Doğu planlarının devamı
için kriz ve kaos yönetimlerine 20 Ocak Başkanlık devir teslim törenine kadar
devam edeceğini gösteren politikaları sahneye koymaktan geri
durmamaktadır.
ABD’nin yeni dönemi ile Orta Doğu şekillenmesinde İsrail’de bir çok alanda
değişimleri kademeli olarak göreceğimiz dönemleri göreceğiz. Orta Doğu’da
Şii Hilali ile mezhepsel savaşları körükleyen ve vekil aktörleriyle beraber
birçok ülkede varlık gösteren İran, sahadan yavaş yavaş çekilirken yeniden
güç kazanma adına İsrail ile ilişkilerinde yeni döneme adım atacağı süreçleri
beraberinde getirecektir.
Savaş istemeyen Trump yönetimi İran İsrail yakınlaşması ve birbirlerini
tanıma dahil olmak üzere Filistin Devletinin kurulması ile beraber Orta
Doğu’da hiç beklenmedik gelişmeleri beraberinde getirecek adımları atacağı
görülmektedir.
Orta Doğu’da barış ve huzur ortamına kavuşması ABD için Rusya Ukrayna
savaşını sona erdirme ve Avrupa ile Rusya’yı birbirlerine yakınlaştırma, Çin
karşısında ABD Rusya işbirliği ile mücadele etme yönünde politikaları ve gizli
işbirliklerini görebiliriz.
Orta Doğu’da barış ve huzur ortamı ABD için yeniden hegemon güç olma ve
karar verici ülke olmasının önüne çıkan engelleri aşmasına da destek
olacaktır.
Terör örgütlerine destek veren müesses nizam ile Trump yönetimi arasındaki
çekişmelerin dünyanın her noktasına yansıyacağı bu dönemi Trump yönetimi
başarı ile atlatırsa Çin ile mücadele, Arktik Bölgesi, Uzay ve Veri savaşlarında
yeni dönemin başlamasını göreceğiz.
Mehmet BOZKUŞ
Stratejist-Siyaset Bilimci
