Evet, saygıdeğer okurlarım. Konuşmanın da bir adabı vardır. Kötü söz söylemekten daima kaçınmamız gerekir. Hiç bir kimse hakkında ölçüsüz konuşma, sorumluluk getireceğini de bilelim. Çünkü bu kainatı yaratan Allah-u Teala Hazretleri Kuran-ı Kerim'in Nisa suresi ayet 148'de şöyle buyurmaktadır; "Allah zulme uğrayanın dile getirmesi dışında çirkin sözlerin açıklanmasını sevmez. Şüphesiz ki Allah, hakkı ile işitendir, hakkıyla da bilendir."
Allah Zülcelal Hazretleri kötü işler şöyle dursun, kötülüğün söz kabilinden olarak bile meydana konulmasını sevmez. Ancak zulme uğrayan hakkına tecavüz edilen kimse feryat eder. Beddua da edebilir. Çünkü zulme uğramış hakkı elinden alınmıştır. Evet, yüceler yücesi Allah'ımız bir insanları ihtiyaç duyacağımız maddi manevi pek çok meziyet ve kabiliyetle donatmıştır. İşte bu meziyetlerden bir tanesi de konuşma ve söz söyleme özelliğimizdir. Evet, konuşma ve söz söyleme kabiliyeti de Allah-u Teala'nın bizlere verilmiş en önemli bir nimetidir. İşte bu nimet sayesinde etrafımızdaki insanlarla iletişim kurarız. Sorunlarımızı çözeriz. Hem de birbirimize olan sevgimizi saygımızı bildirir, duygu ve düşüncelerimizi de açarız. Bu sayede de insanlar arasında saygı, sevgi artar ve böylece de hayat daha güzel olur. Fakat bu güzel özelliğimizi olumlu ve doğru kullanmadığımız taktirde, hem kendimizi hem de içinde yaşadığımız insanları huzursuz ve mutsuz ederiz.
İşte bu sebepledir ki, konuştuğumuz şeylere ve konuşma üslubumuza çok dikkat etmemiz gerekir. Yanlış anlaşılabilecek huzursuzluğa sebebiyet verecek, karışıklık ve sıkıntı doğurabilecek sözlerden daima kaçınmalıyız. Çünkü söz yaydan çıkan ok gibidir. Ağızdan çıkınca bir daha dönmez. İslamiyet dini bizlere her konuda iyiliği, güzelliği, doğruluğu ve daima mütevazi olmayı tavsiye ettiği gibi, konuşurken kullandığımız sözcükleri ölçerek düşünerek özenle seçmeliyiz. Yanlış anlaşılabilecek kötüye çekilebilecek huzursuzluğa sebebiyet verecek ve hiç bir kimsenin kalbini kırmamayı incitmemeyi kendimize şiar edinmeliyiz.
Yüce Peygamberimiz (S.A.V) Efendimiz bir çok Hadisi şeriflerinde insanlara karşı daima güzel söz söylemeyi emir ve tavsiye etmiştir. Hayatı boyunca kaba ve kötü sözden sakınmış, hatta şahsına hakaret eden insanlara bile Allah'ım, onlara hidayet et. Çünkü onlar gerçeği bilmiyorlar. diyerek duada bulunmuştur. Buhari, Enbiya 37.
 Evet, imtihan için bulunduğumuz şu geçici dünyada insanlara kötü söz söylemek kalp kırıcı gönül incitmek bizleri Allah-u Teala'nın hoşnutluğundan uzaklaştırır. Hatta yapmış olduğumuz ibadetlerin Allah katında makbul olmasına engel teşkil edebilir.
Gönül insanı Yunus Emre de bu hususu şöyle dile getirmiyor mu?
Bir kez gönül yıktın ise,
Bu kıldığın namaz değil,
72 millet dahi,
Elin yüzün yumaz değil.
Evet, şu da bir gerçektir ki, geçimsiz olmak ve insanlara kötü söz söylemek bizleri yaşamış olduğumuz toplumda insanlar arasında sevimsiz hale getirir. Böylece kimseler de bizimle dost ve arkadaş olmak istemez. Çok güzel dinimiz de bizleri kabalık, edepsizlik ve çirkinlik ifade eden sözlerden sakındırmaktadır. İşte buna karşılık nezaket, saygı ifade eden güzel anlamlı ve yanlış anlaşılmayacak sözcüklerle iletişim kurmamızı nasihat ve öğütlemektedir. Bu konuda yine Peygamberimiz (S.A.V) Efendimiz şöyle buyurmaktadır; "Mümin dil uzatıcı lanet okuyucu, kötü iş yapan ve kötü söz söyleyen değildir."
Evet, arkadan çekiştirme, çirkin ve kötü söz söyleme, söz taşıma , jurnal etme, yalan, iftira, işte bunların hepsi de kötü söz kapsamı içindedir. Ancak kötülük ve haksızlık gören kimse, o kişinin yanlış davranışlarını düzeltmek, suçlunun başkalarına zarar vermesini önlemek veya ceza görmesi maksadıyla bunu açıklayabilir. Dinimiz de buna müsaade etmiştir. söylenen aşağıdaki dizeleri Atalarımız ne güzel dile getiriyor;
Söz var iş bitirir, söz var baş yitirir.
Söz var nefret ve öfke celb eder.
Söz var sevgi ve saygı var eder.
Söz var yuva kurar, iş yapar, barış sağlar.
Söz var yuva yıkar, iş bozar, savaş açar.
Söz var ki yar eder, söz var ki yad eder.
Sözünü bilmeyen de daima feryad eder.
Evet, biz barıştan kardeşlikten yana olalım. İyi olsun veya kötü olsun kimsenin hakkında kötü düşünmeyelim ve kötü söz söylemeyelim. Bilinmelidir ki, Allah-u Teala kötü sözün söylenmesini hiç sevmediği gibi, hem de sorumlu tutar. Saygılarımla.