Tüketicilerin büyük bir çoğunluğu bu iki unsur arasındaki farkı çok iyi bilmediği için maalesef aslında farkına varmadan büyük bir oranda gıda israfı yapılmakta. Son tüketim tarihi ( STT ) veya Son Kullanma Tarihi ( SKT ) geçmiş ürünlerle tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş ürünlere aynı şekilde davranılmakta. Buda maalesef günümüzde gıdaların neredeyse yüzde 72 sinin israf olmasına neden olmakta ve buda yenilebilir olan gıdaların 3’te 1 inin bu şekilde kaybedilmesine neden olmakta. Mikrobiyolojik olarak kolayca bozula bilen ve bundan dolayı da insan sağlığı açısından tüketilmesi gereken son tarihi belirtilen gıdalar için STT kullanılmakta. Bunlar hangi gıdalar diyecek olursanız, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, bebek mamaları ve yumurta gibi gıdalar için SKT kullanılmakta. SKT geçen gıdalar maalesef tüketilmemekte. O yüzden alışverişlerimizi yaparken SKT çok iyi dikkat etmeliyiz. Eğer alış veriş listemizde hemen ve gün içerisinde tüketebileceğimiz ürünler varsa reyonlarda STT yaklaşan ürünler tüketebiliriz. Ama dikkattt STT ne yaklaşan. Tüketiciler arasında yapılan en büyük yanılgı ise STT daha geç olan ürünler alma hevesidir. Bu da aslında farkına varmadan büyük bir gıda israfına yol açmaktadır. Ama bir ürünü örneğin bir sütü hemen tüketeceksek, STT yaklaşmış olan sütü alıp hemen tüketebiliriz. Eğer daha sonra ileriki zamanlar da tüketeceğimiz ürünü almak istiyorsak STT daha sonra olan ürün almalıyız.
Gelelim Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi ne demek?
Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT ) uygun koşullar sağlandığında eğer bir gıda kendine has özelliklerini bu süreç içerisinde devam ettirebiliyorsa, bu gıdalar için TETT ini kullanabiliriz. TETT etiket bilgilerinde yazan muhafaza koşulları sağlandığında ürün besinsel değerlerini kaybetmeye başlamadan önceki süreyi belirtmektedir. Ürünün eğer görünüşünde, kokusunda, tadında herhangi bir değişim herhangi bir bozulma yoksa biz bu ürünleri TETT geçmiş ola bile tüketebiliriz. Burada altını çizmekte önemli olan bir nokta var bu da buda gıdaların aslında sağlık açısından herhangi bir şekilde bu tarih geçse bile herhangi bir sorun oluşturmayacaktır. Tüketicilerimizin neredeyse yüzde 72 si bu gıdalara da STT geçmiş ürünler gibi davranmaktadır. Bu da aslında tüketicilerin farkına varmadan gıda israfına yol açmakta. İşte biz STT ile TETT arasındaki farkı çok net bir şekilde ayırt edebilirsek, gıda israfında herhangi etkimiz olmayacaktır. Ayrıca şunu da belirtmek gerekirse şu ürünleri tarihi geçmişse şunu da yapabiliriz, geçmişten günümüze annelerimizin yaptığı çok güzel bir yöntem var. Bu da örneğin bisküviler nemlendiğinde onlardan pasta yaparak tüketmek. Unutmamak gerekir ki bunlar bizim için bunlar bizim için çok önemli ürünler. Tüketicilerimizin yüzde 72 si bu ürünlere STT geçmiş ürünler gibi davrandığı için yenilebilir gıdaların üçte 1 i çöpe atılmakta. Tüketiciler kadar üreticilerinde dikkat etmesi gereken bazı noktalara değinmek gerekir. Bunlarda;
Ambalajın üzerine STT veya TETT ini yazarken ambalajdaki rahat görülebilir yerinde ve büyük puntolarda okunabilir yazarak
Yazılan tarihlerin akmaması silinmemesi gerekmekte,
Ürünlerin rafta bulunduğu sürece dış koşulları ve dış etkenleri göz önüne alarak basım yapılmalıdır.
Tüketicilerin en çok şikayet ettiği noktalardan biri de ambalajda STT veya TETT ini okumaya çalışırken yazıların birbiri içerisine girmesi.
Bunlara dikkat ettiğimiz taktirde, hem bu karmaşayı önlemiş oluruz hem de tüketiciler sağlıklı bir şekilde, güvenilir bir şekilde ürünlerini alabilirler.
